همه چیز درباره کلومیفن
کلومیفن از جمله های داروهای رایج تجویزی برای زنان نابارور است. نام تجاری آن clomid یا serophene است.
اما کلومیفن برای چه زنانی مناسب است؟
- زنانی که تخمک گذاری ندارند یا تخمک گذاری آنها نامنظم است خصوصا اگر دارای سندروم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) نیز باشند.
- زنانی که دلیل عدم باروری مشخصی ندارند
- زنانی که لازم است قبل از انجام IUI یا درمان های ART نظیر آی وی اف تخمدان های خود را برای آزاد کردن تخمک تحریک کنند.
آیا کلومیفن برای ناباروری در مردان نیز موثر است؟
کلومیفن می تواند به مردانی که توازن هورمونی ندارند مثلا اسپرم تولید شده در بدن آنها کم است یا کیفیت اسپرم ضعیف است کمک کند.
عملکرد کلومیفن در بدن چگونه است؟
بسیاری از زنانی که از این دارو استفاده می کنند دائما نگران واکنش و جواب دهی بدن خود نسبت به این دارو هستند. کسانی که این دارو را برای درمان استفاده می کنند باید مرتبا برای چک آپ به دکتر مراجعه کنند. اما عملکرد کلومیفن در بدن چگونه است؟
نحوه مصرف دارو : قرص کلومیفن را باید در ابتدای اولین روز قاعدگی تا پنج روز مصرف کرد. این کار باعث می شود بدن هورمون تحریک فولیکول بیشتری تولید کند که باعث رشد فولیکول ها می شود. فولیکول ها کیسه های کروی شکلی هستند که تخمک در آنها رشد می کند.
تولید موجی عظیم از هورمون ها : بعد از مصرف داروی کلومیفن به مدت پنج روز، مغز موجی عظیم از هورمون های جسم زرد تخمدان (LH) تولید می کند که تخمدان ها را وادار می سازد یک یا دو تخمک بالغ از فولیکول ها آزاد کند. این عمل پنج تا دوازده روز بعد از مصرف آخرین قرص کلومیفن صورت می گیرد.
منتظر ماندن برای آزاد سازی تخمک : دکتر مرتب شما را زیر نظر می گیرد تا ببیند تخمدان هایتان برای آزاد کردن تخمک آماده هستد یا خیر. برای این منظور باید آزمایش خون یا سونوگرافی انجام دهید تا رشد فولیکول ها نیز مشخص شود.
زمانبندی کردن برقراری رابطه جنسی : بررسی زمان آزاد سازی تخمک ها می تواند به دکتر در تعیین بهترین زمان برای برقراری رابطه جنسی شما با همسرتان، یا بهترین زمان برای انجام IUI کمک کند. زمانی که تخمک با اسپرم سالم در لوله های فالوپ برخورد کند، شانس حاملگی شما ایجاد می شود.
طول دوره درمان با کلومیفن چقدر است؟
این مدت زمان بستگی به میزان منظم بودن سیکل قاعدگی در فرد موردنظر و اینکه چند بار باید تلاش کند تا باردار شود، دارد. ممکن است یک ماه طول بکشد یا دو مرحله استفاده از داروی کلومیفن (البته با افزایش دوز قبل از زمان تخمک گذاری؛ اگر لازم باشد). زمانی که تخمک گذاری انجام می شود، درمان ۳ تا ۶ سیکل طول می کشد. اکثر دکترها بیش از ۶ سیکل استفاده از کلومیفن را پیشنهاد نمی دهند.
- برای قاعدگی منظم : کلومیفن را باید پنج روز در زمان قاعدگی مصرف کرد.
- برای قاعدگی نامنظم یا کلا عدم قاعدگی : برای این نوع قاعدگی داروی مدروکسی پروژسترون استات به مدت ۱۰ روز استفاده می شود تا قاعدگی ایجاد شود. بعد از شروع قاعدگی باید کلومیفن را مصرف کرد.
اگر بعد از سه سیکل باردار نشدید، دکتر بنا به تشخیص دارو یا نحوه درمان را تغییر خواهد داد.
عوارض کلومیفن چیست؟
اکثر زنان این دارو را به خوبی تحمل می کنند ولی در برخی دیگر عوارض جانبی خفیفی از جمله موارد زیر بروز می گردد :
- تغییر خلق و خو
- گرمای بدن
- دفع موکوس واژنی ضخیم و خشک
- درد در ناحیه لگن
- حساسیت پستان
- کیست تخمدان
- حالت تهوع
- سردرد
- افسردگی خفیف
- تاری دید یا دو بینی (البته نسبت به دیگر عوارض کمتر دیده شده است)
ریسک کلومیفن چیست؟
استفاده از این دارو ۵ تا ۱۲ درصد ریسک دوقلوزایی را افزایش می دهد (کمتر از ۱ درصد از زنان سه قلو یا بیشتر باردار می شوند). با اینکه برای خیلی از زوج ها این مورد یک موهبت است اما دوقلوزایی مشکلات بارداری نظیر سقط جنین یا زایمان زودرس را با خود به همراه دارد. در برخی موقعیت های نادر دیده شده است که کلومیفن باعث بروز سندروم تحریک بیش از حد تخمدان (OHSS) شده است که باعث اضافه وزن زیاد و احساس نفخ و پری در مادر می شود. نوع خفیف این سندروم خود به خود و با بررسی مکرر پزشک از بین می رود اما نوع پیشرفته تر آن زندگی مادر را به خطر می اندازد و نیاز به بستری شدن در بیمارستان دارد.
طبق تحقیقاتی که اخیرا انجام شده است استفاده از داروهای ضد ناباروری ابدا موجب افزایش ابتلا به سرطان تخمدان نمی شود.
میزان موفقیت کلومیفن چقدر است؟
حدود ۸۰ درصد زنانی که این دارو را مصرف می کنند در سه ماه اول دوره درمان تخمک گذاری می کنند که از بین آنها ۳۰ تا ۴۰ درصد تا پایان سیکل سوم باردار می شوند. شانس متولد شدن کودک به فاکتورهای زیادی از جمله سن، کمیت و کیفیت اسپرم بستگی دارد.
هزینه کلومیفن چقدر است؟
در آمریکا این هزینه حدود ۱۰ تا ۱۰۰ دلار برای یک دوره استفاده از کلومیفن است و بستگی به کاور کردن این هزینه توسط بیمه و دوز دارو دارد. علاوه بر این، هزینه ویزیت دکتر، انجام سونوگرافی یا روش های درمان تکمیلی مثل IUI نیز وجود دارد.
