علل شایع ناباروری در مردان

در ایران حدود ۲۰ درصد و در آمریکا حدود ۱۱ درصد زوج هایی که در سن باروری هستند در باردار شدن یا ادامه بارداری با مشکل مواجه می شوند. حدود یک سوم این موقعیت ها به دلیل ناباروری در مردان و یک سوم به دلیل ناباروری در زنان رخ می دهد و بقیه هم به علت های نامشخص یا عواملی که مربوط به باروری در هر دو جنس چه زن چه مرد، است اتفاق می افتد.

اگر بیش از یکسال آمیزش منظم و بدون پیشگیری داشته اید و باردار نشده اید (یا اگر ۳۵ ساله به بالا هستید شش ماه بدون پیشگیری آمیزش داشته اید و باردار نشده اید) حتما باید به پزشک مراجعه کنید. طبق سازمان جهانی درمان ناباروری، حدود ۶۵ درصد زوج هایی که تحت درمان ناباروری قرار می گیرند، در نهایت بارداری را تجربه می کنند.

وقتی به متخصص درمان نازایی مراجعه می کنید، ابتدا شما و همسرتان تحت آزمایش قرار می گیرید. اگر آزمایش بررسی نطفه نرمال نباشد یا سابقه پزشکی یا عدم ناباروری داشته باشید، سپس تحت بررسی دقیق تر قرار خواهید گرفت و به شما پیشنهاد می شود که به متخصص اورولوژی (متخصص مجاری ادراری که به بررسی و درمان بیماری های دستگاه ادراری و تناسلی در هر دو جنس می پردازد) یا دیگر متخصصان در زمینه ناباروری مردان مراجعه کنید تا بتوانید بهترین روش کمک بارداری را انتخاب کرده و در آینده ای نزدیک بارداری را تجربه کنید.

ژنتیک

گاهی اوقات عدم باروری در مردان به دلایل ژنتیکی مربوط می شود. برای فهمیدن این موضوع پزشک از شما آزمایش خون خواهد گرفت و شما را نزد متخصص ژنتیک می فرستد.

سبک زندگی و سابقه پزشکی

سبک زندگی های به خصوص و سابقه پزشکی می تواند روی ناباروری در مردان تاثیر گذار باشد :

استعمال دخانیات و ماری جو آنا

مصرف روزانه سه لیوان یا بیشتر نوشیدنی الکلی

استفاده از مواد مخدر
استفاده از داروهای استروئید بافت ساز (برای افزایش قدرت و تولید ماهیچه)
استفاده از یک سری درمان ها مانند درمان جایگزینی تستوسترون، داروهای مورد استفاده برای ورم مفاصل، فشار خون بالا، افسردگی، سرطان، عفونت یا اختلالات گوارشی
مبتلا بودن به بیماری های مزمنی نظیر دیابت، سرطان یا تیروئید
تغذیه نامناسب
اضافه وزن زیاد (چاق مفرط)
در معرض سموم قرار داشتن نظیر انواع آفت کش ها
فقدان یک یا هر دو بیضه نزول نکرده در بدو تولد (بیضه نزول نکرده یا نهان بیضگی (cryptorchidism) به شرایطی اطلاق می شود که بیضه به جای طبیعی خود یعنی درون کیسه بیضه منتقل نشده و داخل شکم باقی مانده باشد. تخمین زده می شود که ۵ -۳ درصد نوزادان تازه متولد شده پسر، دچار بیضه نزول نکرده هستند.)
وجود باد فتق در کشاله ران ها، ابتلا به بیماری های عفونی مقاربتی نظیر کلامیدیا (که در مردان باعث ترشحات اندام جنسی، سوزش ادرار و تورم و درد یک یا هر دو بیضه می شود) و سوزاک (سوزاک در مردان می‌تواند باعث اپیدیدیمیت شود که یک بیماری دردناک در بیضه‌ها است و گاهی اوقات در صورت عدم درمان می‌تواند منجر به ناباروری شود.)

اگر دارای یک یا چند ریسک فاکتور بالا هستید حتما به پزشک مراجعه کنید و از او درباره تجربه بارداری سالم کمک بگیرید.

واریکوسل

واریکوسل (Varicocele) گشاد شدن و پیچ خوردگی غیرطبیعی شبکه وریدی (سیاهرگی) بالای بیضه‌ها است. واریکوسل باعث افزایش دمای بیضه ها می شود که می تواند در تولید اسپرم نقش منفی داشته باشد.

علایم : واریکوسل اکثر مردان بدون علایم ایت ولی برخی در بیضه های خود دردی احساس می کنند که گاهی اوقات کم و گاهی شدید است؛ خصوصا بعد از نشستن، ایستادن یا ورزش کردن به مدت طولانی. (پزشک می تواند با استفاده از بررسی فیزیکی بدن یا سونوگرافی واریکوسل را تشخیص دهد).

راه حل : جراحی برای درمان واریکوسل، استفاده از تزریق داخل رحمی IUI یا آی وی اف IVF با یا بدون میکرو اینجکشن ICSI ؛ میکرواینجکشن مانند IVF و IUI یکی از روش‌های کمک باروری (ART) است. برخلاف آی یو آی (IUI) که در آن اسپرم‌های مرد توسط لوله‌ای وارد رحم زن می‌شوند، در IVF و ICSI، تخمک زن با اسپرم مرد در خارج از بدن، در محیط آزمایشگاه باهم ترکیب می‌شوند و پس از لقاح، جنین حاصله در داخل رحم زن گذاشته می‌شود. تفاوت IVF و ICSI در نحوه لقاح یافتن تخمک است. در IVF اسپرم در معرض تخمک قرار داده می‌شود تا خودش وارد تخمک شود درحالی‌که در ICSI اسپرم با سوزن مخصوص به داخل تخمک وارد می‌شود. معمولاً این روش در بیمارانی که اسپرم آن‌ها از نظر تعداد و شکل دارای کیفیت پایینی است، مورد استفاده قرار می‌گیرد. در تمام مواردی که شرایط رسیدن اسپرم به تخمک در رحم فراهم نباشد مانند بسته بودن لوله‌های رحمی، چسبندگی‌های حفره لگنی، تعداد کم اسپرم و تحرک پایین اسپرم از ICSI یا میکرواینجکشن استفاده می‌شود.

مشکلات انزال

درصد کمی از مردان در مجرای انزال (مسیر اسپرم در لوله ی منی) خود دچار انسداد هستند که موجب کاهش تعداد اسپرم ها در منی (انسداد جزئی مسیر اسپرم) یا اسپرم صفر (آزواسپرمی ناشی از انسداد کامل مسیر اسپرم) می‌شود.

برخی از مردان دچار انزال رتروگراد هستند بدین معنا که زمانی که به اوج لذت جنسی می رسند منی به جای خارج شدن از آلت به دلیل عدم کارکرد صحیح عضلات مثانه، وارد مثانه می شود. در نتیجه فرد ارگاسم خشک را تجربه می کند.

عفونت، آسیب های مختلف، مشکلات عصبی، نقص های مادرزادی یا وازکتومی می تواند باعث شیوع مشکلات انزالی شود.

علایم : معمولا نشانه خاصی وجود ندارد فقط در مورد انزال رتروگراد فرد ادرار کدر را تجربه می کند و هنگام ارگاسم منی کم یا هیچ منی از آلت وی خارج نمی شود.

راه حل : IUI یا جراحی برای رفع انسداد و جداسازی اسپرم برای آی وی اف

تعداد اسپرم یا نحوه حرکت آن

اگر تعداد اسپرم تان کم باشد یا اصلا اسپرم نداشته باشید، حرکت اسپرم ضعیف باشد یا شکل آن نرمال نباشد، نمی تواند تخمک را بارور کند. مشکلات مربوط به کمیت و کیفیت اسپرم ریشه در عدم توازن هورمون ها، بیماری ها یا آسیب های وارده به اندام تناسلی یا ادراری، تب یا در معرض گرمای بیش از حد بودن، برخی بیماری های ژنتیکی و مصرف داروها یا سموم مختلف دارد.

علایم : بدون نشانه

راه حل : استفاده از داروهای ضد ناباروری، استفاده از روش IUI با اسپرم اهدایی (یا اسپرم خودتان اگر از لحاظ کمی و کیفی، شکل و حرکت مناسب باشد) و استفاده از آی وی اف با کمک میکرو اینجکشن.

آنتی بادی ضد اسپرم

بدن می تواند آنتی بادی هایی تولید کند که روی حرکت اسپرم ها تاثیر منفی می گذارد یا حتی آنها را از بین می برد. این حالت معمولا بعد از انجام وازکتومی، پیچ خوردگی بیضه (طنابی با نام اسپرماتیک، وظیفه ی خونرسانی به بیضه ها را بر عهده دارد. وقتی مردی دچار پیچ خوردگی بیضه میشود، بدین معناست که این طناب پیچ خورده است.)، عفونت یا آسیب دیدگی بیضه ها رخ می دهد.

علایم : بدون نشانه

راه حل : استفاده از روش آی وی اف با کمک میکرو اینجکشن اولین راه درمان است. همچنین می توانید از استروئیدهایی نظیر داروی پردنیزون استفاده کنید. اما اکثر پزشکان به دلیل عوارض جانبی این داروها مصرف بیش از حد آنها را توصیه نمی کنند.

مشکلات دیگر

ممکن است پزشک با بررسی شما نتواند دلیل واضحی برای عدم باروری تان پیدا کند. برخی متخصصان می گویند ممکن است فاکتورهای زیادی نظیر قرار گرفتن در معرض سموم محیطی، تفاوت های نهان در عملکرد اسپرم یا پروسه باروری، قرار داشتن اسپرم در پایین ترین حد از نظر تعداد، کیفیت و حرکت یا ترکیبی از تمام اینها به علاوه مشکلات دیگر در ناباروری مردان دخیل باشد. به همین دلیل باید تحقیقات بیشتری در این خصوص صورت گیرد.

علایم : بدون نشانه

راه حل : استفاده از داروهای ضد ناباروری به علاوه روش IUI یا IVF

برچسب ها : علل ناباروری ناباروری ناباروری در مردان